Wydawać by się mogło, że o czadzie powiedziano i napisano już wszystko. Otóż okazuje się, że nadal wiele osób nie zdaje sobie sprawę, skąd się tak naprawdę bierze i jak się przed nim bronić…
Niebezpieczny czad
W temperaturze pokojowej ma postać bezbarwnego, bezwonnego i niedrażniącego gazu. Jego toksyczne działanie na nasz organizm zostało dobrze zbadane i opisane. Przy stężeniu 0,32% we wdychanym powietrzu dochodzi do pierwszych objawów zatrucia, takich jak wymioty i silny ból głowy. Warto zauważyć, że mniejsze stężenie czadu w powietrzu powoduje słaby ból głowy i zapadanie w śpiączkę. A wdychanie powietrza z tlenkiem węgla o stężeniu 0,16%, po dwóch godzinach powoduje śmierć.
Tlenek węgla powstaje w wyniku nieprawidłowego procesu spalania, przy niedostatecznej wentylacji i zbyt małej ilości powietrza w miejscu, w którym znajdują się kotły grzewcze, piecyki, komiki i kuchenki. Z łatwością przedostaje się do innych pomieszczeń budynku. Dlatego tak ważne jest dostarczenie odpowiedniej ilości powietrza do spalania.
Jak rozpoznać, czy w kotłowni nie ma za mało powietrza?
W przypadku kotłów z zamkniętą komorą spalania, ze względu na ich zaawansowaną budowę, jedynie serwisant może zdiagnozować problem dostarczania zbyt małej ilości powietrza. – Komplikacje mogą pojawić się już podczas pierwszego uruchamiania kotła. Wówczas przyczyną jest najczęściej zła budowa układu powietrzno-spalinowego. W przypadku pojawienia się niedrożności na dalszym etapie eksploatacji, wynikającej np. z zablokowania przewodu poboru powietrza, kocioł poprzez wbudowane czujniki zgłosi błąd, „wchodząc” w tryb awarii – informuje Marek Lis, Koordynator ds. inwestycji marki MK Systemy Kominowe.
Natomiast przy kotłach gazowych z otwartą komorą spalania oraz kuchenkach warto jest obserwować barwę płomienia. Jasnoniebieski odcień oznacza prawidłowe spalanie, żółty lub pomarańczowy wskazuje na niepełny proces spalania, który jest zwykle wynikiem dostarczenia zbyt małej ilości powietrza.
W przypadku kotłów stałopalnych niestety nie ma prostego sposobu obserwacji koloru płomienia czy też dymu, ponieważ zależą one w głównej mierze od jakości paliwa i etapu spalania. Dopiero ilość popiołu, jego struktura i kolor pozwala stwierdzić, czy proces spalania przebiegł prawidłowo.
Czy możemy sami regulować dopływ powietrza?
W przypadku kotłów z zamkniętą komorą spalania, samo urządzenie poprzez wbudowany wentylator pobiera odpowiednią ilość powierza do spalania przez układ powietrzno-spalinowy.
– Jeśli chodzi o kotły z otwartą komorą spalania, to na użytkownikach ciąży konieczność zapewnienia odpowiedniej wentylacji grawitacyjnej i nawiewno-wywiewnej. Należy pamiętać, że stosowanie przysłon, regulatorów i innych przepustnic jest zabronione. Wentylacja ta działa na zasadzie grawitacji i musi być drożna cały czas. To właśnie z powodu zasłaniania przewodów wentylacyjnych dochodzi do zatruć wynikających z niepełnego procesu spalania, podczas którego uwalnia się tlenek węgla – zauważa Marek Lis. Także dla kotłów stałopalnych z podajnikiem, w których sam proces spalania jest regulowany m.in. poprzez wbudowany wentylator doprowadzający powietrze na palnik do komory spalania, należy zapewnić odpowiednią wentylację grawitacyjną, ponieważ powietrze pobierane jest z pomieszczenia. W miejscach, w których zainstalowane są kotły, kominki i piece (typu A i B) absolutnie nie należy stosować (zabrania tego także prawo) wentylacji mechanicznej, ponieważ może to doprowadzić do odwrócenia ciągu w kominie i wydobywania się spalin oraz tlenku węgla do pomieszczeń.
Prawidłowy dostęp powietrza do procesów spalania zapewniają czerpnie powietrza, czyli elementy systemu kominowego i wentylacji. W przypadku wentylacji czerpniami powietrza są nawietrzaki podokienne, które uzupełniają układ wentylacji grawitacyjnej umieszczonej w szachtach. Znajdują zastosowanie w budownictwie wielorodzinnym, przy gazowych przepływowych podgrzewaczach wody i kuchenkach. Pobór odpowiedniej ilości powietrza niezbędnej do prawidłowego procesu spalania umożliwia także wentylacja nawiewowa typu „Z”. Stanowi ona uzupełnienie wentylacji grawitacyjnej i jest stosowana najczęściej w budynkach, w których są wydzielone kotłownie z kotłem z otwartą komorą spalania (na węgiel, ekogroszek, drewno, gaz).
– Pobór odpowiedniej ilości powietrza niezbędnej do prawidłowego procesu spalania, przy jednoczesnym wyrzucie spalin umożliwia pionowa lub pozioma koncentryczna czerpnia powietrza. Specjalna budowa tych konstrukcji uniemożliwia powrotne zasysanie spalin. Zabezpiecza także przewód poboru powietrza przed dostaniem się opadów atmosferycznych. To rozwiązania przeznaczone do kotłów kondensacyjnych i urządzeń z zamkniętą komorą spalania i układem kominowym powietrzno-spalinowym. Dostępne są także czerpnie do układów rozdzielczych – mówi Marek Lis, ekspert marki MK Systemy Kominowe.
