Od kilkunastu dni w całym kraju przekroczone są wszelkie normy smogowe. Gęsta, toksyczna mgła to poważny problem w bezwietrzne dni, zwłaszcza dla chorych, starszych i dzieci. Co roku jednak ponad 100 osób umiera, a ponad 2000 ulega podtruciu z powodu innego cichego zabójcy związanego z nieodpowiednim ogrzewaniem, odprowadzaniem spalin i brakiem kontroli kominiarskiej. Czad, bo o nim mowa, także w tym sezonie grzewczym zbiera swoje żniwo. Przedstawiamy kilka sprawdzonych sposobów ochrony przed niebezpiecznym tlenkiem węgla.
Tlenek węgla, potocznie nazywany czadem, powstaje w wyniku niecałkowitego spalania się paliw, z powodu braku odpowiedniej ilości tlenu potrzebnego do procesu spalania. Czad miesza się z powietrzem i wraz z nim rozprzestrzenia. Nie bez powodu nazywany jest podstępnym, cichym zabójcą. Jest bowiem bezwonny i bezbarwny. Zgodnie z danymi Państwowej Straży Pożarnej tylko w ostatnim okresie grzewczym, czyli od września 2015 do marca 2016 r. zanotowano ponad 3800 zdarzeń związanych z tlenkiem węgla, w tym 2229 poszkodowanych i 50 ofiar śmiertelnych. Do wypadków dochodzi najczęściej tam, gdzie urządzenia grzewcze oraz przewody kominowe i wentylacyjne są źle użytkowane bądź wadliwe. Przestrzeganie kilku podstawowych zasad pomoże nam ustrzec się przed czadem.
#1 Przy wyborze certyfikowanych urządzeń grzewczych i systemów kominowych zaufaj specjalistom
O odpowiednim urządzeniu grzewczym i kominie należy pomyśleć już na etapie budowy domu. Pamiętajmy, że tylko certyfikowane i atestowane systemy sprawdzonych producentów gwarantują stabilną pracę i bezpieczeństwo przez wiele okresów grzewczych. – Dobór kotła i systemu kominowego, a także ich montaż należy powierzyć wykwalifikowanym specjalistom. Komin dobieramy zawsze do urządzenia grzewczego, nigdy na odwrót – apeluje Marek Lis, ekspert marki MK Systemy Kominowe. – Nawet wymiana kotła na kocioł o tej samej mocy i dla tego samego paliwa wymaga sprawdzenia i przeliczenia przez specjalistów z działu technicznego, bądź u dystrybutorów, czy istniejący komin będzie w dalszym ciągu bezpieczny. Kotły o tej samej mocy mogą różnić się wieloma parametrami: np. konstrukcją przepływu spalin, sprawnością i temperaturą odprowadzanych spalin co przekłada się bezpośrednio na wymagany ciąg kominowy w przewodzie dymowym. Kotły starsze, o niższej sprawności, w których temperatura odprowadzanych spalin jest wyższa, wymagają mniejszego przekroju przewodu kominowego niż nowoczesne kotły o wysokiej sprawności, przy zachowaniu tej samej wysokości przewodu kominowego. Jest to bardzo ważny aspekt w przeddzień akcji samorządowych i rządowych wymiany kotłów grzewczych, związanych z znacznymi przekroczeniami stężeń cząstek stałych w powietrzu (występowaniu tzw. smogu). Zbyt mały ciąg kominowy bezpośrednio może przekładać się na bezpieczeństwo lokatorów – uzupełnia ekspert.
# 2 Sprawdź stan techniczny urządzeń grzewczych
Urządzenia grzewcze muszą być w bardzo dobrym stanie technicznym. Należy je w tym celu utrzymywać w czystości, a także regularnie kontrolować zgodnie z zaleceniami producenta. Na użytkownikach pieców gazowych nałożony jest prawny obowiązek (Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych) utrzymania wymaganego stanu technicznego urządzeń gazowych i ich udostępnienia do kontroli. Rozregulowane i nadgryzione zębem czasu piecyki gazowe stanowią zagrożenie dla mieszkańców domu.
#3 Zapewnij swobodny odpływ spalin
Jednym z warunków bezpiecznej pracy urządzeń grzewczych jest ich prawidłowe podłączenie do przewodu spalinowego. Ten z kolei musi być szczelny i drożny. – Jeśli komin nie jest szczelny, osłabia się ciąg, a także wzrasta ryzyko przedostawania się spalin do sąsiadujących z nim pomieszczeń. W myśl przepisów, przewody kominowe muszą być kontrolowane przez osoby do tego uprawnione, czyli kominiarzy. Niezwykle ważny jest także stały dopływ świeżego powietrza do kotłowni. Czad powstaje właśnie z niedoborów tlenu w procesie spalania – mówi Marek Lis.
#4 Zadbaj o drożność komina
Zgodnie z obowiązującym prawem zarządcy i właściciele budynków mieszkalnych są zobowiązani do przeglądu instalacji gazowej, przewodów wentylacyjnych i kominowych co najmniej raz w roku. W przypadku kotłów na paliwa stałe należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych nie rzadziej niż raz na kwartał; dwa razy w roku należy czyścić przewody spalinowe z kotłów gazowych i olejowych.
#5 Sprawdzaj ciąg powietrza i kontroluj drożność wentylacji
Pamiętaj, aby nigdy nie zaklejać kratek wentylacyjnych. W sezonie grzewczym rozszczelniaj okna i regularnie wietrz mieszkanie. Uchylaj okna podczas korzystania z otwartego źródła ognia np. pieca gazowego z otwartą komorą spalania czy kuchenki gazowej. – Stały dopływ świeżego powietrza jest warunkiem swobodnego odpływu spalin. Żeby sprawdzić, czy ciąg jest prawidłowy, przyłóż kartkę do otworu bądź kratki wentylacyjnej. Jeśli jest w porządku, powinna ona przywrzeć do kratki – mówi ekspert MK Systemy Kominowe.
#6 Nie dogrzewaj pomieszczeń sprzętami, które nie są do tego przeznaczone
Nigdy nie ogrzewaj pomieszczeń kuchenką gazową. Długotrwałe palenie się gazu powoduje znaczny ubytek tlenu w powietrzu, a nadmierna zawartość produktów spalania gazu (w tym m.in. właśnie CO) jest niebezpieczna dla zdrowia, a nawet życia.
#7 Zainwestuj w czujnik czadu
Już wydatek kilkudziesięciu złotych na detektor tlenku węgla gwarantuje optymalną ochronę przed niewidzialnym niebezpieczeństwem.
#8 Zawsze reaguj na potencjalne objawy zatrucia czadem
Jeżeli boli nas głowa, czujemy się osłabieni, rozmazuje nam się obraz, mamy duszności i nudności, a nawet wymiotujemy, możemy podejrzewać u siebie symptomy zatrucia tlenkiem węgla. W żadnym razie nie powinniśmy ich bagatelizować. Każda sekunda może mieć znaczenie, dlatego też warto jak najszybciej otworzyć okno i zadzwonić pod numer alarmowy 112.
