30 lat RAPIDA z Metalexu. Kabriolet po latach.

Zaprzestanie w roku 1964 produkcji modelu FELICIA na długi czas wyłączyło z oferty marki ŠKODA modele bądź ich warianty pozbawione stałego dachu. Duchowym następcą FELICII został hardtop MBX, z kolei jego spadkobiercą – rasowe coupe 110R, wytwarzane w latach 1970-80. W latach 80. kontynuowano tę dobrze odbieraną przez rynek koncepcję modelami GARDE/RAPID, niezależnie od wariantu, nadal posiadającymi wyłącznie stałe dachy.

Głównym powodem odejścia marki odprodukcji kabrioletów była całkowita zmiana koncepcji konstrukcyjnej pojazdów, zapoczątkowana w roku 1964 modelem MB. Zblokowany z tyłu pojazdu układ napędowy i lekkie, samonośne nadwozie z filigranowymi słupkami i wiotką płytą podłogową nie dawały wielkich nadziei na szczęśliwy finał prac nad wariantem osłabionym dodatkowo brakiem dachu. Przekonano się o tym nawet empirycznie, podczas drogowych prób prototypu roadstera opartego o technikę NOV, czyli przyszłego modelu MB. Przełamanie się pojazdu badawczego podczas pokonywania przejazdu kolejowego w roku 1962 na długo przypieczętowało losy kabrioletów noszących logo ŠKODA. Zostały one wyparte przez inne, znacznie sztywniejsze warianty pochodne, choć nadal profilowane sportowo bądź rekreacyjnie, lecz posiadające już stałe dachy. I nawet jeśli w pewnym momencie w technologicznym zasięgu marki znajdowało się opracowanie w pełni funkcjonującego kabrioletu na bazie modeli 110R lub GARDE/RAPID o odpowiednio wzmocnionej strukturze nośnej, to przy takim podziale produkcji zwyczajnie nie było go już gdzie wytwarzać.Renesans powodzenia kabrioletów z przełomu lat 70. i 80. XX wieku skłonił wiele wytwórni do uruchomienia produkcji takiej odmiany nadwoziowej swych najpopularniejszych modeli. Wielokrotnie w obliczu podobnego problemu pełnego obsadzenia mocy wytwórczych zlecano ją firmom zewnętrznym. Zwykle były to dawne pracownie stylistyczne, podejmujące się od lat 50. budowy mniejszych serii pojazdów. Stąd logotypy Pininfarina, Karmann bądź Bertone na karoseriach odkrytych wersji modeli popularnych, europejskich marek.

Widoczna na fotografiach otwarta na świat ŠKODA RAPID powstała jednak w zupełnie odwrotny sposób. Jej małoseryjna produkcja nie została zlecona przez macierzystą wytwórnię renomowanemu podwykonawcy z drugiej strony żelaznej kurtyny. Samochód opracowano w 1987 roku w Niemczech Zachodnich i po długim poszukiwaniu właściwego partnera mogącego podjąć się jego pracochłonnej produkcji, ostatecznie znaleziono go w… Czechosłowacji. Struktura nośna i ciekawe nadwozie z uniesioną linią tyłu powstały w firmie Auto Hainzinger, pełniącej na co dzień rolę przedstawiciela marki w bawarskim mieście Regensburg (Ratyzbona). Produkcji podjął się sławny Metalex, z siedzibą w Pradze i filią numer 03 w Mielniku zajmującą się konwersjami (zwykle dla potrzeb motosportu) samochodów marki ŠKODA oraz VAZ/Łada. Niemiecki projekt odkrytego RAPIDA nie był w tym czasie niczym wyjątkowym. Podobne przedsięwzięcia pozbawienia dachu GARDE/RAPIDA podejmowano już od 1983 roku w RFN, Austrii, Wielkiej Brytanii, krajach Beneluksu, ale także i w Kanadzie. Uatrakcyjniano w ten sposób ofertę czechosłowackiej marki, przyciągając doń zamożniejszych Klientów. Konwersja coupe na kabriolet potrafiła bowiem wymagać wyłożenia bez mała równowartości pojazdu bazowego. Prezentowany projekt Auto Hainzinger wyróżniały – prócz wspomnianej odmiennej linii tylnej części nadwozia – brak pałąka bezpieczeństwa oraz dynamiczna linia rozłożonego, tekstylnego dachu. Solidnie wzmocnione progi i rama przedniego okna były oczywistością, ale brak ram szyb drzwiowych spotkać można było i u innych adaptatorów GARDE/RAPIDA – choćby Auto Meise. Przez dwa sezony w mielnickim oddziale MTX zbudowano dwanaście kabrioletów, kolejnych kilka – najprawdopodobniej sześć – zmontowano w niemieckiej siedzibie Auto Hainzinger.

Pojazdy powstawały na indywidualne zamówienia, tym samym różniły się pomiędzy sobą dość istotnie sposobem wykończenia i ilością dodawanych akcesoriów. Dużą część tych ostatnich dostarczał do podwykonawcy niemiecki partner. Doświadczenie firmy Metalex zdobyte przy tym projekcie zaowocowało w późniejszym czasie projektami MTX Roadster i MTX Cabrio, bazującymi kolejno na modelach FAVORIT oraz FELICIA. Obecnie firma Metalex zajmuje się adaptacjami pojazdów na wyczynowe oraz renowacjami egzemplarzy kolekcjonerskich. Firma Auto Hainzinger działa również do dnia dzisiejszego, prowadząc aktualnie sprzedaż pojazdów nowych i używanych różnych marek. Dane techniczne samochodu ŠKODA 130 RAPID Typ 743, 1987

Auto Hainzinger – Metalex silnik: rzędowy, czterocylindrowy, czterosuwowy; górnozaworowy OHV, chłodzony cieczą, wał korbowy podparty w trzech punktach, napęd rozrządu za pośrednictwem łańcucha, aluminiowa, ośmiokanałowa głowica, umieszczony za osią tylną, napędzający koła tylne średnica cylindra: 75,5 mm, skok tłoka: 72 mm, objętość skokowa: 1289 ccm stopień sprężania: 9,7:1 zasilanie: podwójny gaźnik Jikov SEDR, paliwo ołowiowe moc maksymalna: 62 KM przy 5000 obr./min maksymalny moment obrotowy: 100 Nm przy 3000 obr./min

instalacja zapłonowa: o napięciu 12V, zapłon rozdzielaczowy, alternator 55A,

układ smarowania: ciśnieniowy, filtr pełnoprzepływowy skrzynia przekładniowa: pięciostopniowa, manualna, w pełni zsynchronizowana

napęd: kół tylnych, na życzenie skrócone przełożenie przekładni głównej nadwozie: samonośne, całkowicie stalowe, dwudrzwiowe typu kabriolet, czteromiejscowe, dach tekstylny szyty w Czechosłowacji, całkowicie chowany za oparciem kanapy tylnej

podwozie: nośna płyta podłogowa

zawieszenie kół przednich: trójkątne wahacze, sprężyny śrubowe, amortyzatory hydrauliczne

zawieszenie kół tylnych: wahacze wleczone ze skośną osią obrotu, sprężymy śrubowe, amortyzatory hydrauliczne układ hamulcowy: hydrauliczny, dwuobwodowy z pompą wspomagania, czterotłoczkowe hamulce tarczowe osi przedniej i bębnowe osi tylnej

układ kierowniczy: przekładnia zębatkowa, bezpieczna kolumna kierownicy ogumienie: radialne 165SR13, na życzenie obręcze ze stopów lekkich Ronal rozstaw osi: 2400 mm

rozstaw kół: 1390 mm – przednich i 1350 mm – tylnych

wymiary zewnętrzne: długość 4200 mm, szerokość 1610 mm, wysokość – brak danych

masa własna: około 940 kg prędkość maksymalna: około 150 km/h

średnie zużycie paliwa: 6 do 9,5 l/100 km, zależnie od warunków jazdy

ilość zbudowanych egzemplarzy: 12 w Metalex/Czechosłowacja i najprawdopodobniej dodatkowych 6 zmontowanych bezpośrednio w siedzibie Auto Hainzinger w RFN.

Planowana wstępnie wielkość serii – 40 egzemplarzy ciekawostka: prezentowana konwersja modelu RAPID na kabriolet jest jedną z powielonych w najmniejszej liczbie egzemplarzy. Serie innych producentów potrafiły przekraczać poziom trzystu sztuk – nie cofano się nawet przed dostosowaniem pojazdów do ruchu lewostronnego czy wzmacnianiu seryjnej jednostki napędowej do 75 KM.

Dla ŠKODA PR Portal – Tomasz Orlik, Automobilista, styczeń 2017

Fotografie: archiwum ŠKODA